مجموعه مسکونی همسایه
معمار: سید نوید امامی، دفتر معماری رازان
موقعیت پروژه: محمد شهر، کرج
سال ساخت: 1394
زیربنای پروژه: 6500 متر مربع
ساکنان شهرهای اطراف تهران را جمعیتی با فرهنگ های متفاوت و سطح درآمد متوسط به پایین تشکیل می دهند که به امید زندگی بهتر و یافتن موقعیت های شغلی یا تحصیلی، به پایتخت مهاجرت کرده اند اما به دلیل هزینه های بالای زندگی در تهران، در شهرهای مجاور تهران سکنا می گزینند. آنها در محل زندگی قبلی خود، با شکل دادن به پیوند های اجتماعی مستحکم، تجربه زندگی در کنار همسایگان و هم محله ای هایشان را داشته اند که بعد از تحمیل سبک زندگی مدرن و آپارتمان نشینی و همچنین هزینه های بالای ساخت و زندگی در کلان شهرها، امکان شکل دهی به زندگی اجتماعی موثر از آنها دریغ شده است.
پروژه همسایه، بازآفرینی محلی ساختار یک مجتمع آپارتمانی است. در این بازآفرینی توجه به حفظ سرمایه اجتماعی و پایین آوردن هزینه های ساخت به عنوان هدف پروژه تعیین شدند. چالش چگونگی زندگی کردن شهروندانی با فرهنگ های مختلف و با سطح درآمد پایین در یک محیط باکیفیت، اهداف پروژه را شکل دادند.
به نظر ما حفظ و ارتقا تعاملات اجتماعی، تنها راه در کنار هم قرار دادن فرهنگ های متفاوت در یک مجتمع مسکونی است. برای این کار ما باید تقاضای ساکنین برای زندگی در محلی متفاوت از دیگران را به رسمیت می شناختیم و همزمان با شکل دادن به فضاهای اشتراکی و عمومی امکان تجربه زندگی اجتماعی در کنار هم و در کنار دیگر همسایه های محله را برآورده می کردیم.
برای تحقق این اهداف در گام اول با اقتصادی کردن پروژه از طراحی دیتیل های ارزان گرفته تا استفاده از مصالح ارزان و بومی و بهره گیری از نیروی کار محلی، قیمت نهایی ساخت جهت استفاده شهروندان منطقه از پروژه را به طرز چشم گیری کاهش دادیم.
شکل دادن به فضاهای عمومی مرحله ی بعد بود. این فضاها به صورت اشتراکی به استفاده هایی همچون بازی کودکان، محلی برای معاشرت همسایه ها و... اختصاص داده شد. فضاهای عمومی در تمام طبقات و حیاط به نحوی شکل گرفت که ارتباط موثری بین ساکنین با هم و همچنین با خارج از بنا ایجاد کند. حیاط نیز با از بردن محدوده های امنیتی مرسوم منطقه، حد فاصل میان پروژه و کوچه و خیابان را از میان برداشت و به تعامل بیشتری با محله اقدام کرد.
در مرحله بعد الگو مرسوم طراحی پلان تیپ در آپارتمان را تغییر دادیم تا این امکان فرآهم آید که همسایه ها در واحد های کاملا متفاوتی زندگی کنند. تغییرات داخلی این امکان را فراهم آورد که هر واحد ضمن تمایزهای داخلی در پلان از نما و نور دریافتی متفاوتی نسبت به واحد های دیگر بهره مند شود و پروژه ضمن تولید تفاوت ها در نما و پلان و حجم، به صورتی کلی یکپارچه ظاهر شود.
پاسخ به تمایزها برای شخصی سازی واحد ها و همچنین شکل دادن به فضاهای ارتباطی جمعی و معاشرت منجر به بازتولید مفهوم همسایگی در شکلی جدید برای ساکنین ساختمان همسایه شد که الگوی ارتباط اجتماعی آنها برپایه اعتماد عمومی شکل می گرفت.
