زاهـــا حدیـــد از تولـــد تا خاموشـــی

1395/1/14

خانم زاها حدید معمار مشهور جهان ملقب به «ملکه منحنی» در سن ۶۵ سالگی در گذشت. طراح انگلیسی که در بغداد بدنیا آمده بود در حالی در بیمارستانی در میامی بعلت حمله قلبی درگذشت که برای درمان برونشیت در آنجا به سر می برد.

ساختمان های زاهاحدید در سرتاسر دنیا ساخته شده اند. وی اولین زنی بود که جایزه «پیتزکر» معروف به نوبل معماری را در سال ۲۰۰۴ و مدال طلای موسسه سلطنتی معماران بریتانیا را در سال ۲۰۱۶ دریافت کرد.

در بیانیه ای که توسط شرکت معماری وی صادر شده، اعلام گردید: «با غم و اندوه بسیار مرگ ناگهانی خانم زاها حدید را در ساعات ابتدایی صبح در بیمارستانی در میامی تأیید می کنیم.» او یک معمار بزرگ، یک زن تلاشگر و فردی فوق العاده بود.

زاها حدید در سال ۱۹۵۰ در خانواده ای متومل در بغداد بدنیا آمد. پدرش سیاستمداری معروف و مادرش هنرمند بودند. دولت عراق مرگ اورا بعنوان «یک فقدان غیرقابل جبران برای عراق و دنیا» توصیف کرد.

او تحصیلات ابتدایی خود را در انگلستان و سوییس سپری کرد. سپس راهی دانشگاه آمریکایی بیروت شد تا در آنجا ریاضیات بخواند. در ۲۲ سالگی به انگلستان برگشت و در دانشکده معروف معماری لندن مشغول به تحصیل شد. خانم حدید گفته بود که معنای آزادی هنری را در لندن فهمید: «میهن انتخابی من بریتانیا است، تنها کشوری که در آن می توان به لحاظ هنری موفق و در عین حال غیرمتعارف بود.»

در سال ۱۹۷۹ دفتر معماری خود در لندن را راه اندازی کرد و شهرت جهانی خود را به خاطر آثار نوآورانه و ساختارشکن همچون Peak هنگ کنک (۱۹۸۳)، Kurfurstendamm 70 برلین (۱۹۸۶) و خانه اپرای خلیج کاردیف در ولز (۱۹۹۴) بدست آورد.

زاها حدید که گفته می شود بد اخلاق است و کارکردن با وی سخت می باشد موفق شد در سال ۱۹۹۳ برای اولین بار یکی از طرح های خود را اجرایی کند. اجرایی شدن ساختمان آتش نشانی شرکت ویترا در شهر ویل آم راین راه ترقی زاها حدید را در عرصه بین المللی گشود.

آثار حدید نشان‌گر جسارت و ارایه سبکی متفاوت، جدید و موفق بوده و انگار واهمه‌ای از شکست نداشته است. پیچیدگی در آثار حدید وجود دارد که مخاطب را به فکر می‌اندازد. شاید مرموزی آثار حدید برای آن باشد که هیچ‌وقت همه‌ی فضا را به نمایش نمی‌گذارد بلکه مخاطب را کنجکاو می‌کند تا اثر را دنبال کرده و بر اساس دیدگاه خود آن را ارزیابی کند. انگار هر بیننده‌ای می‌تواند برداشت ذهنی خود را از اثر او داشته باشد.

مهمترین پروژه های زاها حدید

۱۹۹۴: ایستگاه آتش نشانی شرکت ویترا،‌ ویل آم راین

۲۰۰۵: مرکز علمی فانو، ولفسبورگ

۲۰۰۸: پل غرفه، زاراگوزا (Bridge Pavilion)

۲۰۰۸: آکادمی گریس اولین، لندن

۲۰۱۰: خانه اپرای گوانگژو، گوانگژو

۲۰۱۰: پل شیخ زاید، ابوظبی

۲۰۱۱: موزه ریورساید، گلاسکو

۲۰۱۲: مرکز بازی های آبی لندن، استراسفورد

۲۰۱۲: مرکز فرهنگی حیدر علی اف، باکو

۲۰۱۲: گالاکسی سوهو، پکن

مهمترین جایزه های زاها حدید