1404/8/5
«پناهگاه دوشی»، آخرین طرح معمار فقید و برندهی جایزهی پریتزکر، «بالکریشنا دوشی»، است که به تازگی در مجموعهی مشهور «ویترا» در آلمان تکمیل و افتتاح شده است. این سازه که فضایی برای آرامش و تأمل به شمار میرود، نخستین و تنها پروژهی ساختهشدهی دوشی در خارج از هند است.
این بنا با فرمی مارپیچ و الهامگرفته از خواب دوشی، دربارهی دو مار کبرای درهمتنیده طراحی شده است. ساخت این پروژه پس از درگذشت دوشی، با همکاری نوه دوشی و همسرش از «استودیو سانگات» هند به اتمام رسید. آنها تأکید میکنند که این فضا، مکانی برای «رسیدن» است.
پناهگاه دوشی در محوطهای مجاور پاویون تادائو آندو واقع شده و از دو مسیر درهمپیچیده تشکیل شده که به زیر زمین فرو میروند و بازدیدکنندگان را به یک «اتاق تأمل» هدایت میکنند. دیوارها و پاویون این سازه از فولاد زنگزده ساخته شده است. در اتاق تأمل، یک «گانگ» بزرگ و دو نیمکت سنگی قرار دارند که زیر یک ماندالای برنجی دستکوب هندی پناه گرفتهاند. یک شکاف در اطراف ماندالا امکان ورود آب باران را فراهم کرده و حوضچهای پویا در اطراف پاویون ایجاد میکند. علاوه بر الهام از فرم مار، این طرح به مفهوم هندی «کندالینی» (انرژی مارپیچ در ستون فقرات) نیز اشاره دارد. در طول مسیر، سامانهای صوتی صدای فلوت و گانگ را پخش میکند.
این پروژه در سال ۲۰۲۰ به درخواست «رولف فِلباوم»، رئیس افتخاری «ویترا»، سفارش داده شد تا فضایی برای خلوت و تأمل، مشابه یک زیارتگاه در هند، خلق شود. فِلباوم با اشاره به افزایش بیثباتیهای جهانی، بر اهمیت ایجاد یک «نقطهی آرام» و مکانی برای بازتاب ارزشهای دوشی (شامل فروتنی و آشتی) تأکید کرد.
این پاویون، اکنون در کنار آثار معماران بزرگی چون زاها حدید و فرانک گری در مجموعهی «ویترا» قرار گرفته و تجربهای آگاهانه را برای بازدیدکنندگان رقم میزند تا ذهن خود را از قیدهای محیط رها سازند.